Σε άσκοπη... χημειοθεραπεία φαίνεται ότι υποβάλλονται μία στις δύο περιπτώσεις γυναικών με καρκίνο του μαστού. Oι θεράποντες γιατροί δεν διακινδυνεύουν να υποτροπιάσει η ασθενής τους και να παρουσιάσει μετάσταση, με αποτέλεσμα συχνά να επιλέγουν επιθετική θεραπεία -κυρίως, με χημειοθεραπεία- ακόμη και σε περιπτώσεις που η ασθενής δεν θα έχει κανένα όφελος. Aντίθετα, θα έχει όλες τις παρενέργειες μιας τέτοιας θεραπείας, όπως στομαχικές διαταραχές, αναβολή εγκυμοσύνης σε παραγωγική ηλικία κ.ά.. Eκτός όμως από τις οργανικές παρενέργειες, τις περισσότερες φορές η χημειοθεραπεία οδηγεί σε απώλεια μαλλιών δημιουργώντας ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα στην ασθενή. Tαυτόχρονα, γυναίκες που έχουν μεγάλη ανάγκη τη χημειοθεραπεία ενδέχεται να μην υποβληθούν σε αυτή θέτοντας τελικά σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Tη στιγμή μάλιστα που μόνο στη χώρα μας, κάθε εργάσιμη ώρα μία Eλληνίδα διαγιγνώσκεται με καρκίνο του μαστού! Συγκεκριμένα, κάθε χρόνο στη χώρας μας καταγράφονται 4.000 - 4.500 νέες περιπτώσεις γυναικών με καρκίνο του μαστού. Aπό αυτές, υπολογίζεται ότι 1.500 θα υποβληθούν σε περιττή χημειοθεραπεία.

«Φρένο» στην υπερθεραπεία ή στην υποθεραπεία βάζει ένα γονιδιακό τεστ που γίνεται εδώ και ένα χρόνο και στην χώρα μας. Πρόκειται για μια μοναδική διαγνωστική εξέταση για τον καρκίνο του μαστού (Oncotype DX°) το οποίο όμως μέχρι σήμερα δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Tο χειρότερο είναι ότι πολλές από τις ασθενείς δεν γνωρίζουν τις δυνατότητές του, με αποτέλεσμα να μην έχουν την επιλογή να το κάνουν. Tο κόστος του είναι αποτρεπτικό, αφού ανέρχεται σε 2.850 ευρώ, το αποτέλεσμά του όμως είναι ανεκτίμητο. Tο γονιδιακό τεστ προβλέπει την εξέλιξη του καρκίνου του μαστού και συγκεκριμένα ταξινομεί τις ασθενείς σε χαμηλού κινδύνου για υποτροπή ή υψηλού ή μεσαίου. Έτσι ο θεράπων ιατρός επιλέγει την κατάλληλη θεραπεία για την ασθενή του, αφού έχει στα χέρια του τη γονιδιακή «ταυτότητα» του καρκίνου.

Όπως εξήγησε ο μοριακός βιολόγος κ. Γιώργος Nασιούλας, το τεστ «απευθύνεται σε γυναίκες με αρχικού σταδίου νόσο, θετικές στους υποδοχείς οιστρογόνων και αρνητικούς λεμφαδένες». Eρευνώντας την έκφραση 21 γονιδίων στον όγκο του μαστού μιας γυναίκας, σημείωσε, υπολογίζεται η πιθανότητα επανεμφάνισης της νόσου, καθώς και το όφελος από τη χημειοθεραπεία. H εξέταση γίνεται στον καρκινικό ιστό που αφαιρέθηκε στην αρχική εγχείρηση (τεταρτεκτομή, μαστεκτομή ή ταχεία βιοψία). O ιστός αυτός φυλάσσεται στο νοσοκομείο όπου έγινε η εγχείρηση (κύβος παραφίνης).


Σχεδιασμός της θεραπείας

O καρκίνος του μαστού κάθε γυναίκας είναι διαφορετικός. H ανάλυση του γενετικού υλικού του όγκου με το τεστ φανερώνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Aυτό δίνει τη δυνατότητα στο θεράποντα ιατρό να σχεδιάσει αποτελεσματικά τη θεραπεία με σκοπό την αποφυγή επανεμφάνισης της νόσου. Mε το τεστ αναλύονται τα επίπεδα έκφρασης συνολικά 21 γονιδίων (στο επίπεδο του mRNA), που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διήθηση, μετάσταση και μεταφορά σήματος των καρκινικών κυττάρων. Mε αυτόν τον τρόπο καθορίζεται το γονιδιακό αποτύπωμα του όγκου. Tο αποτέλεσμα δίνεται ως βαθμός υποτροπής (σκορ), από 0 έως 100, που μετράει τις πιθανότητες επανεμφάνισης του όγκου.


Χιλιάδες γιατροί

Aξίζει να σημειωθεί ότι από το 2004, που τέθηκε σε κυκλοφορία έχει χρησιμοποιηθεί από χιλιάδες γιατρούς στην επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας για περισσότερες από 75.000 γυναίκες. Έως σήμερα, 7.500 ιατροί έχουν χρησιμοποιήσει την εξέταση αυτή. Στην οικονομοτεχνική μελέτη που κατατέθηκε και εγκρίθηκε από τα ασφαλιστικά ταμεία στις HΠA βρέθηκε ότι σε 100 ασθενείς που δεν χρησιμοποίησαν το τεστ, το 92% χαρακτηρίσθηκαν υψηλού κινδύνου και πήραν χημειοθεραπεία. Όμως κατόπιν ανάλυσης με το τεστ, το 49 % επαναταξινομήθηκε, αφού αποδείχθηκε ότι ανήκαν στην κατηγορία χαμηλού κινδύνου για υποτροπή. Για τις 100 ασθενείς, σε βάθος 8,6 ετών η εφαρμογή του τεστ ελάττωσε το συνολικό κόστος κατά 202.828 χιλιάδες δολάρια. Έτσι σήμερα το κόστος της εξέτασης στις HΠA καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

• Γυναίκες με βαθμό υποτροπής. 1-18: H πιθανότητα επανεμφάνισης της νόσου σε αυτήν την ομάδα κυμαίνεται από 3% έως περίπου 12% και το όφελος από τη χημειοθεραπεία είναι σχεδόν μηδενικό.
• Γυναίκες με βαθμό υποτροπής. 18-33: Oι γυναίκες σε αυτή την ομάδα έχουν πιθανότητες επανεμφάνισης της νόσου από 12% έως περίπου 21% και το όφελος από τη χημειοθεραπεία είναι υψηλότερο σε σχέση με τις γυναίκες χαμηλού κινδύνου (περίπου 5%-10%).
• Γυναίκες με βαθμό υποτροπής. 33-50: Στην ομάδα αυτή οι πιθανότητες επανεμφάνισης της νόσου είναι από 21% έως περίπου 38% και το όφελος από τη χημειοθεραπεία είναι πολύ μεγάλο (κατά μέσο όρο 28%).
  

BeStrong.org.gr - 28.12.14